مسجد حضرت آیت الله شفیعی اهواز

رئیس دفتر استانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان با بیان اینکه نمی‌توانیم برداشت ملموسی که در این ۴۰ سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از مفهوم امامت و نقش بی‌بدیل امام در راهبری جامعه داریم را انکار کنیم، گفت: تحولات اجتماعی، شرایط مناسب‌تری برای تبیین آموزه‌ها و تشریح معارف دینی فراهم می‌کند و در این رهگذر محققان و پژوهشگران در تحولات اجتماعی باید بتوانند نسخه پاسخگو و کارآمد دین را به جامعه عرضه کنند.

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحسن شفیعی، رئیس دفتر استانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان، در پاسخ به سؤالی درباره ضرورت کاوش و فهم روز آمد موضوع امامت گفت: درباره اینکه چه کنیم که هر چه بهتر و روزآمد به مفهوم واقعی واژگان نزدیک شویم، باید همه تلاشمان را بکنیم که در مفاهیم دینی به آنچه مدنظر صاحب دین و شارع است دست پیدا کنیم، طبیعی است که تحولات اجتماعی به ما در این دستیابی کمک و یاری بسزایی خواهد کرد.

نقش بی‌بدیل امام در راهبری جامعه و برداشت ملموس از مفهوم امامت در دوران انقلاب

وی با ذکر مثالی در شرایط اجتماعی روز این مطلب را توضیح داد و گفت: چنانچه شما به مفاهیم دینی مراجعه کنید یک مفهوم رفیع و بلندی داریم که از آن به امامت یاد می‌کنیم. طبیعتاً برای حدود ۲۵۵ سال امامت امامان حاضر و بعد از آن امامت امام غائب را در تاریخ تشیع داریم و شاهد آن هستیم؛ اما نمی‌توانیم برداشت ملموسی که در این ۴۰ سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از مفهوم امامت و نقش بی‌بدیل امام در راهبری جامعه داریم، انکار کنیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین شفیعی افزود: نمی‌توانیم انکار کنیم برداشتی که در این ۴۰ سال داریم و کمکی که به ما در فهم منزلت امام شده است بدون تردید نسبت به همه دوران گذشته متفاوت و متنوع است. یا مثلاً فرض بفرمایید حتی در حوادث تاریخی این چنین است؛ ما نسبت به قرارداد آتش‌بسی که بین امام حسن(ع) و معاویه امضا شد و یا نسبت به حرکت قهرمانانه حضرت سیدالشهدا(ع) در برابر یزید یک قرائت تاریخی داشته‌ایم، با او آشنا و مأنوس بوده‌ایم، با توجه به اینکه به امامت معتقدیم، خیلی هم سفت پای این مطلب ایستادیم که هم عملکرد امام حسن(ع) درست بوده و هم عملکرد امام حسین(ع) درست بوده و هر دو را بر اساس باورهای دینی صحیح می‌دانیم.

رئیس دفتر استانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان ادامه داد: اما تردیدی نیست که در هشت سال جنگ تحمیلی و تصویر دفاع مقدس و در پذیرش قطعنامه ۵۹۸ در این دو برهه زمانی فهم ملموس‌تری و درک عینی و روشن‌تری از عملکرد آن دو امام برای ما حاصل شد.

پژوهشگران در تحولات اجتماعی باید بتوانند نسخه پاسخگو و کارآمد دین را عرضه کنند

نویسنده کتاب «در جستجوی راه» اظهار کرد: معتقدم برای محققان و پژوهشگران دین‌باور که به دین آن چنان که هست معتقدند ـ نه با قرائت التفاطی و دوگانه ـ تحولات اجتماعی، شرایط مناسب‌تری برای تبیین آموزه‌ها و تشریح معارف دینی فراهم می‌کند و در این رهگذر چون ما معتقدیم که به تعبیر امام خمینی(ره) دین، تئوری و مبنای زندگی از گهواره تا گور است و پاسخگوی ابهام‌ها و شبهه‌ها و تردید‌ها و سؤال‌های بشر است، محققان و پژوهشگران در تحولات اجتماعی باید بتوانند نسخه پاسخگو و کارآمد دین را به جامعه عرضه کنند.

حجت‌الاسلام والمسلمین شفیعی تصریح کرد: این مطلب، بسیار مطلب مهمی است و مرزش با لغزش در پلورالیسم و تکثرگرایی مرز حساسی است. برخی روشنفکران و دین‌آشنایان به جای تلاش و دستیابی به مفهوم حقیقی دین با قرائت‌های عرفی و برداشت‌های شخصی تصویری و تفسیری از دین ارائه می‌کنند که خلاف منظور شارع است و چون خلاف منظور شارع است، کارآمدی بلندمدت هم ندارد. امکان دارد در یک دوره کوتاه به برخی پرسش‌ها جواب بدهد؛ لکن دو اشکال را به دنبال می‌آورد؛ یک اینکه نوعاً این پاسخ‌ها، پاسخ‌های کوتاه‌مدت و مقطعی هستند و تاریخ مصرفشان به زودی تمام می‌شود و دوم اینکه گاهی اوقات ابهام‌ها و تردیدهایی را با خود این پاسخ‌ها همراه می‌بینیم؛ یعنی شاید به پرسشی پاسخ داده شود؛ لکن همزمان پرسش‌های فراوان دیگری را که بعضاً و گاهی به ابهام و تردید و انکار منتهی می‌شوند، ایجاد می‌کند.

شرایطی که بعد از پیروزی انقلاب برای فهم معارف دینی به وجود آمد بی‌نظیر است

وی ادامه داد: بنابراین؛ قویا معتقدم شرایطی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برای فهم معارف دینی به وجود آمده در طول تاریخ بعد از بعثت بی‌نظیر است. دین فرصتی پیدا کرده در جایگاه مدیریت اجتماعی قرار بگیرد، فرصتی برای دین پیش آمده که به جامعه دین ‌باور نسخه ارائه دهد، پرسش‌ها را جواب دهد و شرایط اجتماعی را به طور محسوس و ملموس پیش رو داشته باشد و بررسی کند.

رئیس دفتر استانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان ادامه داد: چه کسی می‌تواند انکار کند که چالش امروز در مفهوم بانک اسلامی برای این است که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی این اولین بار است که دین در معرض مدیریت اجتماعی قرار می‌گیرد و می‌خواهد ارکان مدیریت اجتماعی را متدینانه انجام دهد؟ طبیعتاً با یک چالش بزرگی به عنوان اقتصاد اسلامی و بانکداری مواجه می‌شویم. در مباحث پزشکی، با موارد متعددی در همین زمینه مواجه هستیم. در مسائل اجتماعی مواجه هستیم؛ در حجاب به عنوان یک مصداق؛ اینکه می‌بینید امروز چالش‌هایی پیش آمده است به اعتقاد بنده اینها فرصت‌هایی هستند که به برکت نظام جمهوری اسلامی و حاکمیت دینی پیش آمده و معارف دینی مجالی پیدا کردند در عرصه اجتماعی به طور ملموس با مسائل اجتماعی دست و پنجه نرم کنند و برای ارائه یک نسخه دینی مسیر کمال و تعالی را طی کنند.

اشکال و ایراد تریبون‌های یک‌طرفه

حجت‌الاسلام والمسلمین شفیعی در بخش دیگری از سخنان خود درباره ضرروت توجه پژوهشگران و اسلام‌شناسان به پرسش‌های نسل نو در این زمینه گفت: ما گاهی وقت‌ها می‌خواهیم حرف خود را بزنیم، بدون دقت و نگاه به اینکه آیا حرف ما نسخه درمان درد مخاطب هست یا نیست؟ مثل آن وقتی که بدون شناخت از مخاطب میکروفن را روشن می‌کنیم، یک مناسبت تاریخی یا یک موضوع را مطرح می‌کنیم و شروع می‌کنیم حرف‌های خود را بزنیم. حتی گاهی چشم‌هایمان را می‌بندیم و نمی‌بینیم مخاطب با ماه همراه است یا همراه نیست. این اشکال و ایراد تریبون‌های یک‌طرفه است.

مبادا امروز در پاسخ پرسش‌های نسل نو بر اساس پرسش‌های نسل قدیم جواب دهیم

وی ادامه داد: گاهی وقت‌ها هم ما به دنبال این هستیم که دردی را درمان کنیم، گرهی را باز کنیم، مشکلی را علاج و چاره کنیم. پیش‌نیاز این کار این است که ما اولاً درد را بشناسیم، گره را بشناسیم و بعد برای درمان اقدام کنیم. همانطور که می‌دانید درمان یکی از مهم‌ترین مراحل تشخیص بیماری است. اگر تشخیص درستی صورت نگیرد نسخه به درستی نوشته نمی‌شود. مبادا امروز در پاسخ پرسش‌های نسل نو بر اساس پرسش‌های نسل قدیم جواب دهیم. مبادا ادبیات و گفتمان نسل جدید را نشناسیم که اگر نشناسیم بدون تردید نمی‌توانیم با او ارتباط برقرار کنیم.

نسخه اصیل دین قابلیت‌ پاسخگویی به پرسش‌ها را با هر ادبیات و قرائتی که مطرح می‌شوند، دارد

رئیس دفتر استانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های خوزستان افزود: اما از این مهم غفلت نکنیم که نسخه اصیل دین و متن اصیل دین به عنوان مواد خام قابلیت‌ پاسخگویی به نیازها و پرسش‌ها را با هر ادبیات و قرائتی که آن پرسش‌ها مطرح شوند، دارد. این جا آن حلقه میانی که محققان و پژوهشگران و اسلام‌شناسان هستند، مهم‌اند که بتوانند به مسئولیت تاریخی خود عمل کنند.

حجت‌الاسلام والمسلمین شفیعی ادامه داد: ما در عظمت شهید مطهری دو جزء توأمان و کنار هم را ذکر می‌کنیم؛ می‌گوییم مطهری انسانی است که پرسش زمانه خود را به درستی شناخت و در مقام ارائه پاسخ صحیح به آن پرسش برآمده بودند. عالمانی در کسوت آقای مطهری در همان دوران بودند؛ اما پرسش‌های نسل معاصر خود را نشناختند؛ به تعبیر دیگر مرد زمان خود نبودند. بودند کسانی که پرسش‌های زمان خود را شناختند از عهده پاسخ برنیامدند.

خوبی آثار شهید مطهری چه بود؟ 

وی خاطرنشان کرد: هنر شهید مطهری در آن است که پرسش نسل معاصر و زمان معاصر خود را به درستی تشخیص داد و شناخت و در مقام پاسخ به آن پرسش به درستی برآمد و به دور از التقاط و ایجاد انحراف در آموزه‌های دینی بلکه بر اساس باورهای اصیل دینی به پرسش‌هایی که به درستی شناخته بود، پاسخ درست داد. لذا امام فرمودند: آثار آقای مطهری بدون استثناء همه خوب است. خوبی آثار آقای مطهری چه بود؟ این بود که هم نیاز زمانه خود را شناخته بود، هم از عهده پاسخگویی صحیح و ارائه پاسخ صحیح به نیاز زمانه خود برآمد.