مسجد حضرت آیت الله شفیعی اهواز

حضرت آیت‌الله سیدعلی شفیعی، در بیست و ششمین جلسه تفسیر خود که شب گذشته ۳۰ مردادماه برگزار شد، به بیان تفسیر سوره فیل پرداخت و گفت: سوره فیل، سوره صد و پنجم قرآن کریم و به حسب ترتیب نزول نوزدهمین سوره ای است که بر پیامبر اکرم(ص) نازل شده و از این رو سوره فیل مکیه است.

حضرت آیت‌الله شفیعی اظهار کرد: این سوره بعد از سوره کافرون نازل شده و دارای ۲۷ کلمه، ۱۱۸ حرف و ۵ آیه است. ماجرای فیل که این سوره بدان اشاره دارد، مبدأ تاریخی برای دوران جاهلیت به شمار می‎رفت که از نظر تاریخی داستان مفصلی دارد. 

وی در ادامه به بیان ماجرای اصحاب فیل و قصد ابرهه در حمله به خانه کعیه پرداخت و گفت: ابرهه تعدادی فیل قوی هیکل با افرادی مجهز به سوی کعبه فرستاد که آن را ویران کنند. وقتی به بیرون شهر مکه رسیدند، شبانگاه اطراق کردند. حضرت عبدالمطلب(ع) مطلع شد اصحاب فیل شتران او را که مشغول چرا بودند، دزدیده‌اند، از این رو، نزد ابرهه رفت. ابرهه که دید عبدالمطلب مردی بزرگ و باابهت است، از تخت پایین آمد و نزد او رفت و به او گفت: اگر حاجتی داری بگو. عبدالمطلب گفت: اصحاب فیل شتران مرا دزدیده‌اند. دستور بده شتران مرا آزاد کنند. ابرهه به او گفت: وقتی وارد شدی در نظر من بزرگ جلوه کردی. با خود گفتم اگر از من خواهش کنی فیل‌ها را برگردانم، خواسته تو را اجابت کنم. من آمده‌ام کعبه؛ وسیله عزت و شرفتان را خراب کنم، حال تو شترانت را از من می‌خواهی؟ حضرت عبدالمطلب با خونسردی فرمود: «انا رب الإبل و للبیب رب یحمیه» من صاحب شترها هستم و این خانه هم صاحبی دارد که از آن حمایت می‌کند.

مؤلف کتاب بیان و تبیان در علوم قرآن ادامه داد: عبدالمطلب شتران خود را باز پس گرفت و به شهر مکه بازگشت. حضرت عبدالمطلب ده پسر داشت به آنها گفت بالای کوه بروید و نگاه کنید چه می‌بینید و خود کنار کعبه آمد و مشغول مناجات شد و  دعا کرد: خدایا هر انسانی از متاع و کالای خود حمایت می‌کند تو هم از متاع و خانه خودت که کعبه باشد، حمایت کن. فرزندان عبدالمطلب بازگشتند و به پدرشان گفتند: از طرف صحرا تعداد زیادی پرنده می‌آیند. هنگامی که فیل‌ها آماده حرکت به سمت مکه شدند، فیل‌ها از جای خود تکان نمی‌خوردند. در این حین، طیر ابابیل رسید. هر پرنده‌ای سه سنگریزه در منقار و چنگال خود داشت که با این سنگریزه‌ها هر کدام یک نفر را هدف قرار دادند.

حضرت آیت‌الله شفیعی گفت: فاصله میان جریان اصحاب فیل و بعثت پیامبر(ص) ۴۰ سال بود. اشخاصی در آن زمان بودند که شاهد جریان اصحاب فیل بودند. خداوند به پیامبر(ص) می‌فرماید: «الم ترکیف فعل ربک باصحاب الفیل» یعنی این اتفاقی است که در عصر پیامبر(ص) رخ داده بود؛ گرچه خود پیامبر(ص) ندیده بودند؛ اما کسانی بودند که قضیه فیل یادشان مانده بود.

وی ادامه داد: خداوند در این سوره عین آنچه را واقع شده بود بیان فرمود: «ألم یجعل کیدهم فی تضلیل» آیا این خدا نبود که کید و نقشه‌های شوم اصحاب فیل را ضایع کرد؟ «و أرسل علیهم طیراً ابابیل» و پرندگان ابابیل را بر آنها فرستاد. «ابابیل» به معنی منظم و پشت سرهم است. «ترمیهم بحجاره من سجیل» که این پرندگان منظم، اصحاب فیل را با سنگ‌ریزه می‌زدند. اصل کلمه «سجیل» سنگِ گل است که مستعرب شده و به سجیل تبدیل شده است.

این محقق با اشاره به آیه پایانی سوره فیل؛ «فجعلهم کعصفٍ مأکول» گفت: خداوند اینها را مانند برگ درخت خورده شده از بین برد. شما که منکر نبوت پیامبر(ص) هستید، اصحاب فیل را دیده‌اید، چرا این معجزه را انکار می‌کنید؟ 

حضرت آیت‌الله شفیعی اظهار کرد: حمله اصحاب فیل به خانه کعبه آنقدر اتفاق مهمی بود که در دوران جاهلی مبدأ تاریخ آنها شد. چون این اتفاق بزرگترین معجزه بود که آنها دیده بودند، خداوند نیز آن را در قرآن مطرح می‌کند. 

وی در پایان گفت: وقتی اصحاب فیل همه نابود شدند، اهل مکه آن را دلیل دیگری بر حقانیت خانه کعبه دیدند. پس چنانکه در سوره قریش نیز گفته شد باید صاحب این خانه را عبادت کرد که به شما امنیت و قدرت اقتصادی داد.