مسجد حضرت آیت الله شفیعی اهواز

حضرت آیت‌الله سیدعلی شفیعی در سی‌امین جلسه تفسیر خود که شب گذشته ششم شهریورماه برگزار شد، به بیان تفسیر سوره تکاثر پرداخت و گفت: آیات نخست این سوره چنین است: «أَلْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ، حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ؛ تفاخر به بیشترداشتن شما را غافل داشت، تا کارتان [و پایتان] به گورستان رسید»؛ درباره این آیه دو تفسیر وجود دارد.

وی اظهار کرد: دو طایفه از انصار حارث و حریث بر تعداد نفراتشان اختلاف کردند و هر یک می‌گفتند که تعداد عشیره ما بیشتر است؛ تعداد افراد زنده طوایفشان را شمردند متوجه شدند که یک طایفه بیشتر از دیگری نفر دارد؛ میانشان اختلاف افتاد و گفتند مردگانمان را شماریم و باز در میان مردگان نیز یک قبیله بیشتر از دیگری داشت؛ بنابراین این سوره نازل شد.

حضرت آیت‌الله شفیعی گفت: خداوند می‌فرماید کثرت طلبی آنقدر شما را سرگرم کرده است که به قبرستانها روی آورده‌اید؛ شأن نزول این سوره درباره کثرت طلبی افراد قبیله است؛ اما خداوند فقط کثرت طلبی را مطرح کرده تا شامل مال، پست، ریاست هم شود؛ چراکه هرنوع کثرت طلبی بد و قبیح است و هیچ استثنایی نیست و شامل همه می‌شود.

وی عنوان کرد: خداوند در ادامه سوره می فرماید: «کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ، ثُمَّ کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ، کَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْیَقِینِ، لَتَرَوُنَّ الْجَحِیمَ؛ اگر در دنیا نفهمید در آخرت می‌فهمید که چه کار بدی کرده‌اید وقتی می‌فهمید که دیگر پشیمان شدن فایده‌ای نداشته باشد اگر بفهمید خواهید فهمید چه جهنم سوزانی در برابر شماست اما حاضر نیستید بشنوید. هیچ شک و تردیدی در جهنم نیست.

مؤلف کتاب بیان و تبیان در علوم قرآن بیان کرد: براساس آیات این سوره «ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ» خداوند از نعماتی که به شما داده شده در قیامت بازخواست می‌کند؛ درباره نعیم در روایات آمده است که ابوحنیفه که بعدها رئیس مذهب حنفیه شد خدمت امام صادق(علیه السلام) رسید؛ امام از وی پرسید آیه «ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ» را چگونه تفسیر می‌کنی؟ ابوحنیفه گفت: منظور از نعیم مال دنیا است؛ مال، اولاد، خانه و نعمت‌های دنیایی است. امام فرمود: اینها را خدا داده است. او گفت: بله خدا داده. امام فرمود: داستانی برای تو می گویم: اگر کسی تو را به منزلش دعوت کند هر میزان که هزینه کرده است فهرستش را به تو دهد تا از تو بگیرد چه می‌گویی؟ می‌گویم: که این فرد خسیس است که مهمان دعوت می‌کند و هزینه آن را از مهمان می‌گیرد. امام فرمود: تو این را درباره یک انسان معمولی نمی‌پسندی، اما آن را درباره خداوند می‌پسندی خداوند تو را در دنیا آورده و تو را از همه نعمت‌ها بهره‌مند کرده و در روز قیامت آنها را از تو بازخواست کند؟

حضرت آیت‌الله شفیعی ادامه داد: امام صادق(علیه السلام) فرمود: مقصود از نعیم، ولایت ما خانواده محمد(ص) و آل محمد(ص) است. نعمت‌های معمولی دنیا نعمت واقعی نیست؛ خداوند نعمت امامت و ولایت را به عنوان نعمت به انسان‌ها عنایت فرمود و همه را به پذیرش آن مکلف کرد و در روز قیامت هم از آن بازخواست می‌کند.

ابن عالم دینی گفت: نعمت‌های فانی و از بین رفتنی، نعمت نیست که خداوند نام آن را نعمت گذارد و از آن بازخواست کند؛ بلکه ولایت و امامت شرط قبولی اعمال و موفقیت در دنیا است. خداوند آنچه که واقعاً نعمت است و قابلیت بازخواست کردن را داشته باشد نعمت خوانده است.