مسجد حضرت آیت الله شفیعی اهواز

حضرت آیت‌الله سید علی شفیعی، در جلسه بیست و پنجم سومین دوره تفسیر قرآن کریم که شامگاه گذشته ۲۹ مردادماه تشکیل شد، به بیان تفسیر سوره مبارکه قریش پرداخت و گفت: سوره قریش، سوره صدوششم از سوره‌های قرآن است. قریش سوره‌ای است که در مکه و پیش از هجرت نازل شده و به حسب ترتیب نزول بیست و نهمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است.

وی خاطرنشان کرد: این سوره دارای ۲۱ کلمه و ۱۰۰ حرف و ۴ آیه است و پشت سر سوره «فیل» قرار دارد و به آن متصل است. در آیه پایانی سوره فیل می‌فرماید: «فجعلهم کعصفٍ مأکول» خداوند اصحاب فیل را مانند برگ خورده شده روی زمین متلاشی کرد، در ابتدای سوره قریش می‌فرماید: «لإیلاف قریش» خداوند این کار را انجام داد و اصحاب ابرهه را از بین برد تا قریش به مقدسات انس و الفت پیدا کنند. از این رو سوره قریش به سوره فیل متصل است و برخی این دو را یک سوره دانسته‌اند. گفته شده هر کس سوره فیل را در نماز بخواند، حتماً سوره قریش را نیز باید بعد از آن بخواند و تفکیک بین آنها صحیح نیست. 

مؤلف کتاب بیان و تبیان در علوم قرآن ادامه داد: آیه بعد می‌فرماید: «إیلافهم رحله الشتاء والصیف» برای اینکه الفت پیدا کنند و در سفرهاشان در امن و امان باشند. یک تفسیر این است قریش سالی دو بار به مسافرت تجاری می‌رفت؛ یک بار در زمستان و یک بار در تابستان و تفسیر دیگر این است که اینها در سال یک بار به شام مسافرت می‌کردند و یک بار به طائف؛ برای اینکه قریش این دو سفر بازرگانی را بتواند با انس و الفت انجام دهد.

حضرت آیت‌الله شفیعی درباره کلمه «قریش» گفت: قریش یکی از بزرگترین طوائف مکه بود که مشتمل بر ده عشیره بود و یکی از آنها بنی‌هاشم بود که پیغمبر خدا(ص) از آنها است. تاریخ این طور نوشته است که بهترین طوائف مکه، طایفه قریش بوده است و بهترین عشیره آن بنی‌هاشم و بهترین فرد بنی‌هاشم محمّدبن عبدالله(ص) است.

وی افزود: مکه در اثر وجود افراد راهزن و قاتل محل خوف و ناامنی بوده است. خداوند می‌فرماید: ما قوم فیل را نابود کردیم تا قریش امنیت داشته باشند و مسافرت سالانه خود و کارهای اقتصادی خود را انجام دهند. بنابراین قریش باید خدا (نه بت ها) را بپرستند: «فلیعبدوا رب هذا البیت» قریش که این آسایش و امنیت را به برکت از بین رفتن دشمنان کعبه و طائفه ابرهه دیدند باید بدانند خداوند است که این امنیت را برای آنها ایجاد کرد. قریش نباید بت‌پرست شوند؛ بت هایی که هیچ خاصیت و ثمره‌ای بر آنها مترتب نیست. 

این عالم دینی در ادامه تفسیر این سوره در خصوص آیه «الذی أطعمهم من جوع و آمنهم من خوف» گقت: معنی آیه چنین است: خداوندی که امنیت اقتصادی قریش را تأمین کرد و از گرسنگی نجات داد و از ترس و ناامنی رهایی بخشید و آرامش بخشید. این سوره دو مسأله را بیان می‌کند؛ یکی امنیت و دیگری اقتصاد است که دو رکن اساسی زندگی هستند. خداوند در این سوره خطاب به قریش می‌فرماید: این دو را خداوند برای شما تأمین کرد نه بت‌ها. پس بیایید موحد باشید و از خداوند تبعیت کنید نه از بت ها که شعور و حیات ندارند. 

حضرت آیت‌الله شفیعی اظهار کرد: خداوند این چنین با قریشیان سخن می‌گوید تا وجدان خفته آنها را بیدار کند و بفهمند که باید چه کنند. نتیجه‌ای که از سوره می‌گیریم این است که امنیت و اقتصاد فقط و فقط برای قریش و اهل مکه نبود؛ امروز برای ما نیز هست و این امنیت و اقتصادی که برای ما و برای همه هست خداوند تأمین کرده است؛ بنابراین همه باید خداپرست و موحد باشند و او را «کما هو حقه» بستانید و عبادت کنند که این عبادت و نیایش دوباره به خود مردم برمی‌گردد و گرنه خداوند مستغنی و بی‌نیاز است. خداوند می‌فرماید ما دشمنانتان را از بین بردیم که آسایش داشته باشید و بتوانید خدا را عبادت کنید.