عالم ربانی حضرت آیتالله حاج شیخ علی محمد ابنالعلم در سال ۱۲۹۸ هجری شمسی در خانوادهای از اهل علم و ادب در دزفول دیده به جهان گشود. وی دروس مقدماتی حوزوی را ابتدا نزد پدر و سپس نزد آیتالله شیخ محمدرضا معزی و آیتالله سید مجدالدین قاضی دزفولی گذراند. سپس با ارشاد و راهنماییهای والد بزرگوار خود برای ادامه تحصیل در علوم دینی و اشتغال به علوم حوزوی راهی قم شدند.
در قم ابتدا در محضر آیتالله العظمی سیدشهابالدین نجفی مرعشی که در آن زمان یکی از استادان برجسته حوزه علمیه قم بودند تملذ نموده و از محضرشان کسب فیض کردند. این ارتباط در ساختار معنوی و روحانی ایشان بسیار موثر واقع شد و متقابلا علاقه و محبت آیتالله نجفی مرعشی به ایشان بهقدری زیاد شد که در زمره خواص ایشان قرار گرفتند.
شدت علاقه و مقبولیت علمی ایشان نزد آیتالله نجفی مرعشی به حدی بوده که ایشان فامیل «ابنالعلم» را برای آن مرحوم برگزید و در یکی از اجازاتی که آیتالله نجفی مرعشی به ایشان داد از وی به عنوان «شخصیتی که در مقام ورع و تقوی در بین اقران خود قلیل النظیر میباشند» یاد کرده است. آیتالله ابنالعلم همچنین در سالهای حضور در قم در درس خارج حضرت امام خمینی(ره) حضور یافته و از ایشان کسب فیض کردند. ایشان هم مباحثه و هم حجره آیتالله شهید صدوقی و آیتالله شهید مرتضی مطهری بوده که ارتباط قلبی و دوستی بین ایشان تا اواخر عمر مرحوم آیتالله مطهری ادامه یافت.
ایشان مصاحبت و مراودتهای زیادی با آیتالله شیخ آقا بزرگ تهرانی صاحب کتاب نفیس «الذریعه» داشتند. این کتاب به معرفی مولفان و کتب علما و دانشمندان شیعه از ابتدای تاریخ اسلام تا عصر حاضر میپردازد و آیتالله ابنالعلم در این خصوص همکاری فراوانی با ایشان داشته و شیخ آقابزرگ تهرانی چندین بار از مساعدتهای ایشان در شناخت کتب مختلف نام برده است.
ایشان چند سالی را بنا به ضرورت در تهران ساکن شد و در آنجا از محضر آیتالله حاج میرزا عبدالعلی تهرانی کسب فیض نمود و ضمن بهرهگیری از مقامات علمی آن بزرگوار سالها نیز از مشرب عرفانی و اخلاقی آن عارف کامل بهره جست که تاثیرات بسیار عمیق و شگرفی در ابعاد اخلاقی و منش و سلوک معنوی ایشان داشتند و همیشه از ایشان به عنوان عالم عامل و استاد اعظم و صاحب نفس زکیه یاد میکردند.
ایشان در سال ۱۳۳۴ هجری شمسی بنا به دعوت جمعی از مومنین اهواز امامت جماعت مسجد حضرت صاحب الزمان(عج) (در باغ شیخ) را عهدهدار گشتند و با برپایی سخنرانیها و تشکیل جلسات اخلاق و تفسیر به هدایت و ارشاد مردم پرداختند. جلسات سخنرانی ایشان بسیار مورد استقبال عموم مردم قرار میگرفت و گاهی به لحاظ شدت استقبال از بیانات ایشان به ویژه شبهای ماه مبارک رمضان فضای خارج از مسجد را دربر میگرفت.
ایشان سالها به تربیت طلاب علوم دینی پرداختند و از ابتدای تأسیس حوزه علمیه آیتالله بهبهانی بنا به تقاضای حضرت آیتالله العظمی بهبهانی تدریس در حوزه علمیه ایشان را به عهده گرفتند و جلسات درس ایشان بسیار مفید و بسیاری از طلاب و فضلا را جذب خود کرده بود.
درباره زوایای اخلاقی آیتالله ابنالعلم باید گفت یکی از خصوصیات ایشان ساده زیستی و بی تکلف بودن و نبود توجه به مسائل مادی و زخارف دنیوی بود و تا آخر عمر هیچگاه از وجوه شرعیه که نزد ایشان بود استفاده نکردند و مدام میفرمودند: «الدنیا جیفه و طالبها کلاب.»
توکل به خدا یکی دیگر از ویژگیهای آن بزرگوار بود. ایشان هیچ وقت غصه آینده را نمیخورد و در کارها به خدا اتکا داشت و با تمام وجود به این معنا ایمان داشت و معتقد بود که اگر انسان امور خود را به خدا واگذار کند خداوند سبحان به خوبی کفایت امور او را خواهد کرد.
ایشان بسیار از شهرت گریزان بود و از مقام و منصب بسیار دوری مینمود و از مریدپروری بسیار نفرت داشت و تا پیش از دوره بیماریشان بیشتر اوقات فاصله منزل تا مسجد و مجالس خود را پیاده طی میکرد و بسیار به پیادهروی علاقه مند بود.
مردم داری از دیگر ویژگیهای ایشان بود. وی هیچگاه از رفع مشکلات مردم و گوش دادن به سخنان و مطالب آنان و نیز تبلیغ احکام دین برای آنان خسته نمیشد و در ارائه مطالب و سخنان خود گاهی آنقدر سطح گفتار خود را پایین میآورد تا مطالب برای همه شرکت کنندگان ملموس و قابل فهم باشد.
ایشان عاشق و شیفته اهلبیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) بود و همواره مردم را در عمل به دوست داشتن آنها و دشمنی با غاصبان حقشان سفارش میکرد و ارادت قلبی زیادی به حضرت سیدالشهدا امام حسین(ع) داشت و معتقد بود مجلس روضه اباعبدالله الحسین(ع) تحت قبه است و کسی که در مجالس اباعبدالله الحسین شرکت کرده است تحت قبه بوده و باید به زیارت او رفت و همیشه اظهار میداشت علاقه به اباعبدالله الحسین(ع)باید مانند خون در رگ و پوست انسان جاری باشد.
از آن بزرگوار تألیفاتی بجا مانده است از جمله دو جلد کتاب «فاکهه الظرفاء» یا «کشکول ابن العلم» و نیز کتاب «منتخبات ابن العلم» که به چاپ رسیدهاند. همچنین کتاب «واژههای مثلث» و نیز «هزار نکته از قرآن» و کتاب «اولیات» و کتاب «آثار علما و شعرای دزفول» از تالیفات ایشان است.
ایشان از طرف حضرات آیات عظام خوئی، حکیم، میلانی، بهبهانی و نجفی مرعشی اجازه اجتهاد و اجازات روائی در امور حسبیه داشتهاند.
سرانجام این عالم وارسته پس از سالیان متمادی خدمات صادقانه در نشر معارف اسلامی و ترویج اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) پس از گذراندن یک دوره بیماری در تاریخ ۲۹ آذر۱۳۷۰ دعوت حق را لبیک گفت و طبق وصیت خود، در صحن و سرای مولایش حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) در مشهد مقدس آرام گرفت.
- ۹۷/۰۹/۲۸
- ۱۷۷۹ بیننده|
- ۱۹۷۹ نمایش|
- |
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.