مسجد حضرت آیت الله شفیعی اهواز

صدام پس از اشغال خرمشهر و به بهانه حمله سراسری اسرائیل به جنوب لبنان، قصد داشت جنگ را خاتمه داده و امتیاز خرمشهر را برای خود نگه دارد. از سوی دیگر فرماندهان ایرانی با اطلاع از این قصد بر آن شدند تا با فتح منطقه ای از خاک عراق و گرفتن امتیاز ارضی، پایان عادلانه ای به جنگ دهند.
به این ترتیب عملیات رمضان در چهار محور و پنج مرحله از سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش ایران طراحی و اجرا گردید، تا با عبور از خط مرز بین المللی، یک زمین مثلث شکل به وسعت 1600 کیلومتر مربع تصرف شود. این منطقه از شمال به کوشک و طلاییه و پاسگاه های مرزی در جنوب هویزه و حاشیه جنوبی هور الهویزه و از غرب به رودخانه اروند (در نقطه تلاقی دجله و فرات به نام القرنه) تا شلمچه در غرب خرمشهر و از شرق به خط مرزی شمالی – جنوبی و از کوشک تا شلمچه منتهی می شد.
مهندسین عراق در منطقه شمال غربی بصره و تنومه خطوط پدافندی عراق را با ساخت یک کانال به طول 30 و عرض یک کیلومتر (که مختص پرورش ماهی بود) با پمپاژ آب و احداث موانع و کمین و سنگرهای تیربار به عنوان مانع اساسی و بازدارنده از حملات احتمالی نیروهای ایرانی به سوی بصره تدارک دیده بودند. همچنین در قسمت جنوبی منطقه (رو به روی شلمچه) آب رها شده بود تا از هرگونه تردد نیروهای زرهی و پیاده، عملاً ممانعت به عمل آید.
سرانجام عملیات رمضان در شب 21 رمضان و سالروز شهادت امام علی (علیه السلام) در ساعات 21 و 30 دقیقه شامگاه 23 تیر ماه 1361 با رمز یا صاحب الزمان ادرکنی در منطقه عملیاتی شلمچه و شرق بصره آغاز شد. در این حمله 8 لشگر پیاده از سپاه و دو لشگر زرهی از ارتش به عنوان نیروی اصلی و همچنین یک تیپ پیاده ازسپاه و یک لشگر زرهی از ارتش به عنوان نیروی ذخیره حضور داشتند که تحت امر چهار قرارگاه عملیاتی کار می کردند.
در مرحله نخست – در سه محور – به علت موانع و استحکامات مثلثی شکل و میادین مین فراوان، نیروهای ایرانی نتوانستند با سرعت عمل به تمامی اهداف مورد نظر دست یابند، لذا با روشن شدن هوا از ادامه پیشروی خودداری شد. اما در محور جنوبی – جنوب پاسگاه زید – چهار تیپ از سپاه و دو تیپ از ارتش توانستند با سرعت عمل چشمگیری همه مواضع دشمن را در هم کوبیده و تا عمق 30 کیلومتری مواضع عراقی ها رسیده و خود را به نهر کتیبان در شرق اروند و کانال ماهیگیری برسانند، به گونه ای که به قرارگاه فرماندهی لشگر 9 زرهی عراق دست یافته و علاوه بر غنیمت گرفتن خودرو تویوتا فرماندهی، قرارگاه را منهدم می کنند. علی رغم این موفقیت، جناح راست نیروها بازمانده بود و با روشن شدن هوا عراقی ها با یک لشگر زرهی فشار اصلی را معطوف این منطقه کرده و از پیشروی نیروهای ایرانی ممانعت به عمل آوردند.
در این مرحله از عملیات 85 دستگاه تانک و نفربر و 12 توپ دشمن منهدم و 71 دستگاه تانک و نفربر نیز به غنیمت گرفته شد.
مرحله دوم نیز در محور میانی – جنوب پاسگاه زید – و با همان یگان ها و تقویت دو تیپ دیگر در تاریخ 25 مرداد ماه 1361 صورت گرفت که چندان موفقیت آمیز نبود و تنها مقداری خسارت به دشمن وارد آمد و شماری از آنان کشته و زخمی و اسیر شدند.
در مرحله سوم احتمال می رفت که دشمن با تجمع نیروهای زرهی قصد پاتک دارد، لذا در تاریخ 30 مرداد ماه 1361 از شرکت نیروهای زرهی خودی صرف نظر شد تا نیروهای پیاده بتوانند به انهدام تانک ها و نفربر ها بپردازند. بنابراین عملیات مرحله سوم از جنوب پاسگاه زید آغاز شد و نیروهای ایرانی به طور خیره کننده ای به در هم شکستن و تصرف مواضع دشمن پرداختند. رزمندگان اسلام توانستند در این مرحله مهم، در زمینی به وسعت 180 کیلومتر مربع، نزدیک به 700 دستگاه تانک و نفربر را منهدم و 14 دستگاه تانک و نفربر دشمن را که 4 دستگاه از نوع پیشرفته تی – 72 بود به غنیمت بگیرند.
مرحله چهارم عملیات در یکم شهریور ماه 1361 از محور جنوبی منطقه عملیاتی شلمچه شروع شد اما به دلیل آمادگی و هوشیاری عراقی ها و استحکامات و مواضعی که تعبیه شده بود، راهی از خط نخست دشمن، به روی رزمندگان اسلام باز نشد.
مرحله پنجم و پایانی که تلاش نهایی و اصلی این عملیات سیاسی – نظامی بود، در 6 شهریور ماه 1361 از شمال پاسگاه زید و در حد فاصل دژ مرزی عراق و خاکریزهای مثلثی آغاز شد. در آغاز درگیری و نبرد، همه چیز طبق طرح فرماندهان ایرانی پیش رفت و نیروهای ارتش و سپاه توانستند گذشته از پاکسازی و الحاق، خاکریزی مناسب و دو جداره در جناح شمالی دشمن بسازند. ولی از آنجا که دقت کافی در ساخت آن به کار نرفت، دشمن توانست 5 کیلومتر در آن رخنه کند. در این مرحله 130 دستگاه تانک و نفربر منهدم و 11 دستگاه نیز به غنیمت گرفته شد و همچنین 800 تن از نیروهای دشمن کشته و زخمی شدند.
بنابراین در این عملیات 1097 دستگاه تانک و نفربر منهدم شده و 50 دستگاه تانک و نفربر به غنیمت نیروهای ایرانی درآمد. همچنین 8715 تن از نیروهای بعثی عراقی نیز کشته و زخمی و اسیر شدند.
جمهوری اسلامی ایران با اجرای این عملیات سیاسی – نظامی نشان داد که در نفوذ به خاک عراق و ادامه نبرد، تنها به دنبال خواسته های به حق مردم مظلوم خود است؛ هر چند که تنها محدوده پاسگاه زید عراق به وسعت 400 کیلومتر مربع تصرف و لشگر 9 زرهی عراق به طور کامل منهدم شد و هدف اصلی تأمین نگشت، اما این عملیات یک اقدام مثبت تلقی گردید.

خلاصه گزارش عملیات :
نام عملیات : رمضان
زمان اجرا : 23/4/1361
مکان اجرا : منطقه عملیاتی شلمچه (شمال غربی خرمشهر و شرق بصره)
رمز عملیات : یا صاحب الزمان ادرکنی
تلفات دشمن : 8715 نفر کشته، زخمی و اسیر
ارگان های عمل کننده : سپاه و ارتش
اهداف عملیات : فتح منطقه ای از خاک عراق و گرفتن امتیاز ارضی برای پایان عادلانه به جنگ دو ساله در طی 5 مرحله